Gebelik, birçok kadın için kaçınılmaz olarak stresli bir dönemdir. Bebeğin durumu, normal şekilde gelişip gelişmediği, doğumun nasıl gerçekleşeceği gibi çeşitli faktörler bu stresin kaynağıdır. Ancak, hiçbir durum bir hamile kadını vajinal kanama kadar korkutup telaşlandıramaz. Oysa vajinal kanamalar gebelikte oldukça sık karşılaşılan durumlardır.

Gebelikte kanama olayı, yaklaşık olarak gebeliğin ilk 30 haftasında %20 oranında döl yolundan kanama görülmektedir. Bunun %10'u hemen hemen ilk 2 ayda, yani gebeliğin 8. haftasında oluşmaktadır. Bu dönemde karşılaşılan hafif geçici kanamalar, fizyolojik kanama olarak adlandırılmaktadır.

Genel olarak, gelişmekte olan embriyonun döl yatağı duvarına yerleşmesi sebebiyle oluşur. Bu durum, ikinci veya sonraki gebeliklerini yaşayan kadınlarda, ilk defa gebe kalan kadınlara göre daha sık görülmektedir. Bu duruma halk arasında "üste görme olayı" denilmektedir. Bu fizyolojik olay dışında, gebeliğin herhangi bir döneminde döl yolundan oluşan kanamalar anormal olarak kabul edilmektedir. Normal hamilelik süresi 40 haftadır ve bu süre kabaca ikiye ayrılmaktadır.

20 hafta ve daha öncesinde oluşan kanamalar

20. haftadan sonra olan kanamalar

Bütün gebeliklerin %25'inde ilk 3 ayda kanama oluşmaktadır. Kanamanın regl kanamasından fazla olması, döl yolundan parçaların gelmesi veya kanamayla birlikte ateş ve karın ağrısının olması acilen müdahale gerektiren durumlardır ve hemen doktora gidilmelidir. Gebeliğin ilk üç ayında meydana gelen kanamalarda ilk akla gelen ihtimal düşük yapma tehdididir. Ancak, her kanama düşükle sonuçlanmaz. Ağrı ile devam eden yoğun kanamalarda düşük olasılığı daha fazladır. Ultrasonografik olarak gelişmekte olan embriyonun kalp atışlarının duyulması, gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam edeceğini neredeyse %100 garantiler. Anne yaşının büyük olması ve embriyonun kalp hızının dakikada 90'ın altında olması düşük olasılığını artırır. Bu dönemde sağlıklı bir embriyonun kalp hızı dakikada 150-160 civarında olmalıdır. En uygun tedavi şekli yatak istirahatidir. Düşüğü önleyici maksatla progesteron içerikli ilaçlar kullanılabilir, ancak bunların faydalı olduğu yapılan çalışmalarda netleştirilememiştir. Üçten fazla düşük yaşamış gebelerde progesteron kullanımı bazı durumlarda fayda gösterebilir. İlk 20 haftada rastlanan, döl yolundan gerçekleşen kanamaların diğer nedenleri ise dış gebelik veya üzüm gebeliğidir.

Dış gebelikte meydana gelen vajinal kanama, genellikle yoğun kıvamda değildir. Beraberinde kasık ağrısı olabilir ve kasık ağrısı genellikle bir taraflıdır. Bu durumda tanı, kanda gebelik testi ve ultrasonografik tetkiklerin birlikte sonuçlanması ile konur. Erken dönemde tedavi; bazı seçilmiş özel durumlarda ilaçla yapılabilir, gebelik haftası ilerlemiş ise tedavi ameliyatla sonuçlanır. Çok ilerlemiş dönemde şiddetli karın ağrısı ve iç kanama oluşur. Bu durum acil ameliyat gerektiren bir durumdur.

Halk arasında üzüm gebeliği olarak adlandırılan duruma tıp dilinde mol gebeliği denir. Birkaç çeşidi vardır. En sık rastlanan şekli hidatiform mol adındadır. Üzüm taneleri büyüklüğünde çok sayıda parça düşürülmesi nedeniyle halk arasında bu isimle bilinmektedir. Bu kanamada genellikle ağrı hissedilmez. Tanı yine kan testi ve ultrasonografinin birlikte kullanılması ile konur. Tedavisi döl yatağının kürtaj edilerek gebeliğin boşaltılmasıdır. Bazen ek olarak ilaç tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Gebeliğin ikinci yarısında rastlanan kanamalar daha azdır. Genelde tüm gebeliklerin %5'inde bu tip kanamalar görülmektedir. Bu kanamaların çok az bir kısmı döl yatağı ağzı hastalıkları ya da vajinal mantara bağlıdır. Erken dönemde yapılacak tespit, gebelik haftası ve kanamanın türüne göre az çok belirlenir. Bu dönemde kanamanın ana nedenleri özetle; dış gebelik, tutunma kanaması ve düşüktür. Her kanama ciddiye alınarak risk alınmaması tavsiye edilmektedir.

Gebelikte kanamanın çeşitli nedenleri olabilir:

Kanama belirtileri şunları içerebilir:

Tedavi, kanamanın nedenine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Genel olarak alınabilecek önlemler ve tedavi yöntemleri şunlardır:

Gebelikte herhangi bir kanama belirtisi fark edildiğinde, derhal bir sağlık profesyoneline başvurulması önemlidir. Erken tanı ve uygun tedavi, hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak için kritik öneme sahiptir.