Kanamalarda İlk Yardım Nedir ve Nasıl Yapılır?

Kanamalarda İlk Yardım

Kanamalara ilk yardım uygulayabilmek için öncelikle kanamanın hangi bölgede olduğunu belirlememiz gerekir ve buna göre müdahalede bulunmalıyız. İlk olarak kanamanın tanımından başlayalım, ardından çeşitlerini, meydana geldikleri bölgeleri ve uygulama biçimlerini inceleyelim. Kanama, vücudun herhangi bir bölümünde kanın vücudun içine veya dışına doğru damar bütünlüğünün bozulması sonucu dışarı çıkmasıdır. Kanamalar, aşağıdaki durumlarda ciddi bir boyut alabilir:

Kanamanın hızlı akması
Kan kaybı miktarı (çok mu az mı akıyor)
Kanamanın meydana geldiği alan
Bireyin fiziki durumu ve yaşı

Kanama Türleri

Kanamalar, kanın aktığı alana göre üçe ayrılır: iç kanamalar, dış kanamalar ve vücudun doğal deliklerinde meydana gelen kanamalardır.

İç Kanamalar

İç kanamalar, vücudun iç bölgelerinde meydana geldiği için gözle görülmezler ancak belirtileri sayesinde tespit edilebilirler. Bu belirtiler şunlardır:

Kusma
Nabzın yavaş veya hızlı atması
Soluk ten
Kanayan bölgenin sertleşmesi
Tepki verememe ve bilinç kaybı
Baygınlık durumu
Gözlerde donukluk
Organlarda kan akması

Dış Kanamalar

Dış kanamalar, vücudun gözle görülen yerlerinden kanın akmasıdır.

Doğal Deliklerde Meydana Gelen Kanamalar

Bu tür kanamalar, vücudun dışarıdan içeriye bir şeylerin girmesini sağlayan yerlerinde meydana gelir. Örnek olarak burun, kulak ve üreme organlarından olan kanamalar verilebilir.

Kanamaların meydana geldiği damar türleri ise şunlardır: toplardamar, kılcal damar ve atardamar kanamaları.

Toplardamar Kanamaları

Toplardamarlar, dokulardan kanı kalbe gönderen, az basınçlı olarak kan akışı sağlayan damarlardır. Genellikle cilde yakındırlar ve el, ayak, kol, bacak ve sırt bölgesinde kolayca görülebilirler. Toplardamar kesikleri ile olan kanamalar sızıntı biçiminde, koyu renkli olarak görülür ve genellikle doğrudan baskı yaparak kontrol altına alınabilir. Yaşamsal tehlike oluşturmazlar.

Kılcal Damar Kanamaları

Kılcal damarlar, dokulara giden son damar uzantılarıdır. Çok kalın olmayan ve içerisinde çok fazla kan bulunmayan bu damarların kesilmelerinde kan, ancak taşma şeklinde ve hafif olarak akar. Genellikle kendi kendine durur.

Atardamar Kanamaları

Atardamarlar, kalpten fazla basınçla pompalanan kanı dokulara gönderen damarlardır. Atardamar kanamaları açık renklidir ve kan, kalp atımına uygun biçimde kesik kesik akar. Bu tür kanamalar, durdurulması zor ve yaşamsal tehlike oluşturan kanamalardır.

Kanamalarda İlk Yardım

Dış kanamalarda ilk yardım şu şekilde yapılmalıdır:

Yaralının durumu değerlendirilir ve ambulans aranır.
Kanamanın olduğu bölge değerlendirilir.
Kanayan yere gazlı bez veya temiz bir bez ile baskı uygulanır.
Kanama durmazsa üzerine bir bez daha koyarak baskı artırılır.
Yaralı bölge bandaj ile sarılarak baskı devam ettirilir.
Kanayan bölgenin en yakın yerine de baskı uygulanır.
Kanayan alan havaya kaldırılır (kol, ayak gibi).
Yaralının hayati tehlikesi varsa ve turnike uygulanması gerekiyorsa turnike uygulanır.
Yaralı şok pozisyonuna getirilir ve yaşamsal belirtiler sık sık kontrol edilir.
Kanama alanı dışarıda kalacak şekilde yaralının üzerine bir şey örtülür.
Yapılan işlemler hakkında bilgi verilerek hızlı bir şekilde sevk edilmesi sağlanır.

Basit kanamalarda ise şu şekilde müdahale edilebilir:

Kanayan yer bilekteyse, kesik olan yeri eliniz ile sıkıca bastırın. Temiz bir bez ile de bastırabilirsiniz.
Burun kanaması durumunda, burnunuzu iki parmağınız ile sıkıca tutun ve başınızı öne doğru eğin. Ayakta iseniz oturun. Buz veya soğuk su torbasını ensenize koyabilirsiniz. Yüzünüzü soğuk su ile yıkayın. Kanama durmuyorsa doktora gidin.